Onderstaand is een overzicht van de lezingen die de Stichting sinds 2002 heeft georganiseerd.
24-juni-2024: Frits van Oostrom. Universiteitshoogleraar Frits van Oostrom gaf op erudiete wijze een toelichting op zijn boek ‘de Reynaert Leven met een middeleeuws meesterwerk’. waarbij de virtuoze spot met het menselijk gedrag uit het boek uitgebreid aan bod kwam.
26-februari-2024: Laura Starink . Schrijfster, journaliste en Ruslandkenner Laura Starink sprak over het heden en verleden van Rusland en de vier boeken die ze hierover schreef, gevolgd door een levendige discussie over de huidige toestand in Rusland en Oost-Europa.
27-november-2023: Jacqueline Grandjean : ‘Interhistorisch tentoonstellen’ . Directeur-bestuurder van het Noordbrabants Museum, Jacqueline Grandjean, gaf uitleg over de interhistorische methode van tentoonstellen, waarbij oude en nieuwe kunst samen getoond wordt. Een andere manier van het tentoonstellen van exposities waarover zij veel kennis heeft opgedaan.
23-oktober-2023: Sophie Tutelaers : ‘De schildersdynastie Brueghel’ . Sophie Tutelaers sprak over de expositie in het Noordbrabants Museum ‘Brueghel, de familiereünie’. Voor vele toehoorders was het de opmaat en mooie inleiding voor een gepland bezoek aan de expositie.
5-juni-2023: Roxane van Iperen : ‘Dat beloof ik’ . Roxane van Iperen vertelde in een bomvol kerkje over nieuwe roman ‘Dat beloof ik’. Het aangrijpende verhaal van het meisje M. dat alles in haar jonge leven moet bevechten om overeind te blijven en voor een onmogelijke keuze komt te staan. Ze vertelde “Het is geen autobiografie maar er zit veel van mij in”.
27-maart-2023: Judith Koelemeijer : Etty Hillesum ‘Het verhaal van haar leven’ Schrijfster Judith Koelemeijer (1967) ging in haar lezing in op het leven van Etty Hillesum (1914-1943). Zij vertelde verbaasd te zijn dat er nog zoveel onbekende feiten naar boven kwamen in haar onderzoek naar het leven van Hillesum. Zo dook een onbekende brief uit 1936 op, en trof de schrijfster een oorlogsdagboek van een goede vriendin van Etty aan in een gangkast in Amerika. Het zijn een paar van de documenten die mede hebben bijgedragen aan het ontrafelen van de complexe persoonlijkheid die Hillesum was. Koelemeijer werkte zeven jaar lang aan deze biografie, waaraan heel veel onderzoek ten grondslag ligt en vertelde hier boeiend over.
28-november-2022: Herman Tibosch: ‘Kunst dichterbij’. Herman Tibosch is een kleinzoon van en vernoemd naar Herman Tibosch (1901-1963), ruim dertig jaar lang hoofd van de Aloysius-jongensschool op de Boschweg in Schijndel. Daarnaast was hoofdonderwijzer Tibosch, onder nog veel meer, voorzitter van de St. Vincentiusvereniging, voorzitter van voetbalclub Avanti, koordirigent en schrijver van toneelrevue’s. Net als zijn opa en zijn vader Joost Tibosch begon Herman Tibosch (1972) zijn carrière in het onderwijs. Daarna was hij 16 jaar hoofd educatie & interactie in het Kröller-Müller Museum op de Veluwe. Sinds enige jaren is hij directeur van het Jan Cunen Museum in Oss. In de lezing vertelde Tibosch over kunsteducatie en het bereiken en inspireren van nieuw museumpubliek. Tegelijk kwamen ook zijn ervaringen met innovatieve en experimentele exposities aan bod.
10-oktober-2022: P.F. Thomése over zijn nieuwste boek ‘Swansdale’. In de lezing vertelde P.F. (roepnaam Frans) Thomése (1958) over zijn zeer recent verschenen boek “Swansdale”, een verhaal over twee gebroken gezinnen en het liefdesverhaal van twee jonge mensen, de bijna-wees Elsa en de mysterieuze jongen Percy. Thomése schreef veelgeprezen romans als ‘Schaduwkind’, ‘Vladiwostok’, ‘De weldoener’ en ‘De onderwaterzwemmer’. Natuurlijk nam Thomése uitgebreid de tijd om zijn romans te signeren.
13-juni-2022: Sophie Tutelaers over “De Ultramodernen in Nederland: Op zoek naar de avant-garde, het licht en de kleur.” In de lezing werd de weg naar de avant-garde van jonge Nederlandse kunstenaars, als Sluijters, Gestel, Mondriaan, aan het begin van de 20e eeuw geschetst, met als belangrijke rode draad het werk van Jan Sluijters. Veel van de besproken werken maken deel uit van een nieuwe schenking aan het museum Singer te Laren: de collectie Nardinc. Deze collectie werd in 2017 geschonken door de familie Blokker.
4-april-2022: Jan Brokken over zijn boeken ‘Stedevaart’en ‘De tuinen van Buitenzorg’ Na een lange periode werd de lezingenreeks hervat met oude bekende Jan Brokken. Hij vertelde over zijn boek ‘Stedevaart’ en met name over zijn ervaringen in Riga, Vilnius en St. Petersburg. Een actueel thema met de oorlog in Oekraïne en de dreiging voor de Baltische landen. Ook besprak hij ‘De tuinen van Buitenzorg’ dat gaat over mooie en vreselijke ervaringen van zijn ouders in Nederlands-Indië in de jaren dertig en tijdens WO II.
10-februari-2020: Renée Steenbergen over het verzamelen van kunst en mecenaten
Renée Steenbergen, kunsthistorica, nam de bezoekers van het Napoleonskerkje mee in de wereld van het verzamelen van kunst en besprak de vele facetten die daarbij een rol spelen. Ze vertoonde vele foto’s van interieurs van kunstverzamelaars.
26-november-2019: Sophie Tutelaers over Vincent van Gogh en zijn intimi
Sophie Tutelaers, kunsthistorica en docent kunstgeschiedenis, sprak in het Napoleonskerkje over het sociale leven van Vincent van Gogh en toonde daarbij documenten, schilderijen en tekeningen, die iets vertelden over de schilder en zijn intimi. De Vincent van Gogh die men via de tentoonstelling ‘Van Goghs intimi. Vrienden, familie, modellen’ in het Noordbrabants Museum via schilderijen, tekeningen, foto’s en brieven leert kennen blijkt sterke en langdurige relaties te hebben gehad, maar ook een sterk en uitgesproken karakter, waardoor hij naasten van zich wist te vervreemden.
23-september-2019: Roxane van Iperen over haar boek ’t Hooge Nest
In een stampvol kerkje sprak Roxane van Iperen over de bestseller ’t Hooge Nest, het waargebeurde verhaal van twee joodse zussen in het verzet, een onderduikvilla in ’t Gooi en het daaropvolgende verraad. Van Iperen, die zelf nog een aantal jaren op het gymnasium Beekvliet gezeten heeft, kocht in 2012 een villa in de bossen van Naarden. Tijdens een verbouwing ontdekt ze de verbijsterende geschiedenis van het huis: het blijkt een belangrijk onderduikadres te zijn geweest, van waaruit twee Joodse zussen – Janny en Lien Brilleslijper – daadwerkelijk actie ondernamen tegen de bezetter en dat pal onder de neus van NSB-buren en nazikopstukken.’t Hooge Nest werd daardoor een symbool van verzet.
11-maart-2019: Maaike Meijer over haar boek ‘Hemelse mevrouw Frederike’
Maaike Meijer sprak over haar boek ‘Hemelse mevrouw Frederike’ en leven en werk van Frederike ‘Fritzi’ ten Harmsen van der Beek. Duidelijk werd dat Harmsen van Beek veel meer dan het creatieve middelpunt van villa Jagtlust en veel meer dan een spilzieke ‘flodderdiva’ zoals ze vaak beschreven was. Ze verhaalde over een fascinerend en veelzijdig kunstenaarschap van internationale allure.
3-december-2018: Jan Brokken over zijn boek ‘De Rechtvaardigen’
Jan Brokken, in Schijndel al voor de vierde keer te gast, vertelde over zijn nieuwste boek ‘De Rechtvaardigen’. Hierin vertelt hij over Jan Zwartendijk, de Nederlandse consul in Kaunas (Litouwen) in 1940-1941, die een manier ontdekte om duizenden Joodse vluchtelingen het leven te redden: hij schreef voor hen een visum uit voor Curaçao. Daarmee reisden ze met de Trans Siberië Express naar Japan, van waaruit ze zich over de hele wereld verspreidden – vrijwel allen overleefden de oorlog. Brokken vertelde over het leven van Jan Zwartendijk en de lotgevallen van enkele ontkomen Joden.
1-oktober-2018: Arjen Fortuin over leven en werk van Geert van Oorschot
Arjen Fortuin, schrijver van een biografie over de uitgever Geert van Oorschot, vertelde over het leven en het werk van zijn studieobject. Meer dan 26000 brieven trof Fortuin aan in het archief. Brieven die soms wel, soms niet een diepere kijk boden op de persoonlijkheid van Geert van Oorschot. Deze wist een succesvolle uitgeverij op te bouwen, en was de ontdekker van vele belangrijke Nederlandse schrijvers. Fortuin vertelde hoe Van Oorschot zo ver wist te komen; door het vertellen van veel sterke verhalen, het niet altijd even nauw nemen met de waarheid en slimme verkooptechnieken.
14-mei-2018: Ernst Jansz over zijn leven en werk
Ernst Jansz (1948), zanger, musicus en schrijver, oprichter van de populaire groep ‘Doe maar’, vertelde zijn levensverhaal: over zijn Indische afkomst, over de woelige jaren zeventig (daarover publiceerde hij onlangs het boek ‘De Neerkant’), over de Doe maar-tijd en over zijn latere boeken (waaronder ‘De overkant’) en soloplaten (met onder meer vertalingen van Bob Dylan-songs). Hij bracht ook enkele liedjes met begeleiding door hemzelf ten gehore.
5-februari-2018: Jacques Klöters over zijn leven en werk
Jaques Klöters (1946) vertelde in het kerkje zeer onderhoudend over zijn werk als cabaretier, presentator en publicist. Zo maakte hij onderdeel uit van de legendarische cabaretgroep Don Quishocking en schreef mee aan verschillende voorstellingen van andere cabaretiers: Jenny Arean, Karin Bloemen, Adèle Bloemendaal en Lenette van Dongen. Hij is tevens de samensteller van veelgeprezen bloemlezingen waaronder ‘Omdat ik zoveel van je hou’, ‘Ik zou je het liefste in een doosje willen doen’ en ‘Zo de ouden zongen’. Ook zijn biografie over Toon Hermans werd in 2010 met veel lof ontvangen.
2-oktober -2017: Monica Soeting over haar biografie van Cissy van Marxveld
Monica Soeting sprak over het levensverhaal van de vrouw achter Joop ter Heul. Cissy van Marxveldt (pseudoniem van Setske Beek-de Haan: 1889-1948) ging de literatuurgeschiedenis in als de schrijfster van de roman ‘De H.B.S.-tijd van Joop ter Heul’ (1919), het eerste van vier delen over de vrolijke bakvis Joop ter Heul. De serie hoorde minstens drie generaties lang tot de lievelingsboeken van Nederlandse meisjes én jongens, onder wie Anne Frank, die zich bij het schrijven van haar dagboek door Joop liet inspireren. Van Marxveldt en Joop ter Heul zijn nog steeds bekend. Maar wat de meeste mensen niet weten, is dat Van Marxveldt tientallen korte verhalen en in totaal eenentwintig romans publiceerde, waaronder een roman over het verzet in de Tweede Wereldoorlog. Ook over Van Marxveldts leven was tot nu toe weinig bekend. De biografie die Monica Soeting dit jaar afrondde werpt een verrassend licht op een veelzijdig auteur. Monica Soeting gaf een boeiende inkijk op het leven van deze auteur.
22-mei-2017: Bernard Hulsman over moderne Nederlandse architectuur
Architectuurdeskundige Bernard Hulsman gaf een lezing geven over moderne Nederlandse architectuur met extra aandacht voor MVRDV en Winy Maas. Twee jaar geleden schreef Hulsman het boek ‘Double Dutch’ over Nederlandse architectuur sinds 1985. Bernard Hulsman (1958) is redacteur van NRC Handelsblad en schrijft sinds 1985 over architectuur en popmuziek. Hulsman schreef onder meer Zwanenzangen: De laatste liederen van vroeggestorven pophelden (met Pieter Steinz), De krul en andere modes in de architectuur , Hollandse Hemels: Koepels in Nederland en Double Dutch: Nederlandse architectuur na 1985. In dit boek ging hij uitgebreid in op de recente architectuurgeschiedenis van Nederland en biedt hij een kritisch overzicht van de Nederlandse architectuur van de afgelopen decennia. In de lezing besteedde hij extra aandacht besteden aan Winy Maas, wiens Glazen Boerderij Schijndel op architectuurgebied op de kaart gezet heeft.
20-februari-2017: Eva Rovers over het leven van Boudewijn Buch
Biografe Eva Rovers gaf een lezing over het leven van Boudewijn Buch naar aanleiding van de biografie die zij over de in 2002 overleden Boudewijn Büch schreef. Zij vertelde over haar aanpak, zo kreeg zij van de erven exclusief inzage in het persoonlijk archief van Büch, bestaande uit dagboeken, foto’s en duizenden brieven. Daarnaast interviewde zij ruim 150 mensen om zo het fenomeen Büch zo dicht mogelijk te naderen. Het werd een reis door een leven dat even onwaarschijnlijk en fantastisch was als zijn verzameling; een leven dat Büch transformeerde tot een literair spel met feit en fictie, dat hij tot de uiterste consequentie doorvoerde.
28-november-2016: Russische Avond met Henriëtte Schenk en Michel Krielaars.
Zangeres Henriëtte Schenk bracht met muzikale begeleiding diverse originele Russische liederen ten gehore, voorafgegaan door een toelichting op de inhoud van elk lied. Zang en muziek werden afgewisseld met verhalen over het oude en nieuwe Rusland door Michel Krielaars, jarenlang NRC-correspondent in Moskou. Hij ging ook in op vragen uit het publiek over het huidige Rusland onder Poetin.
03-oktober-2016: Sylvia Alting van Geusau: De geschiedenis van kunsthandel Frans Buffa
De geschiedenis van kunsthandel Frans Buffa & zonen in Amsterdam, van 1790 tot 1951, kwam aan bod, met extra aandacht voor de periode waarin Joop Siedenburg de eigenaar was. Onder zijn leiding waren er solo-exposities te zien van met name Kees van Dongen, Jan Sluijters, Leo Gestel en Constant Permeke. Siedenburg was een goede vriend van Jan Heesters.
06-juni-2016: Jan van Laarhoven: De verbeelding van de religie
De lezing gaf uitleg over de doelen die christelijke kunstenaars probeerden te bereiken door kunstwerken te gebruiken als instrument in liturgie, versiering van kerkgebouwen en bij de illustratie in religieuze boeken. Zeven thema’s kwamen daarbij aan bod: het beeld als magisch medium, als manifest, als didactisch instrument, als spiegel van het onzichtbare, als voertuig van de fantasie, als expressie van emoties en als betwiste kunst.
29-feb-2016: Jan Brokken: De Kozakkentuin.
Brokken, die Schijndel al voor de derde keer bezocht, vertelde zeer geanimeerd over de vriendschap tussen Alexander von Wrangel en de schrijver Fjodor Dostojevski. De beschrijving van deze vriendschap vormt de basis van het boek “De Kozakkentuin”. In de levendige discussie die na de pauze plaatsvond schuwde Brokken niet om vergelijkingen te trekken met het hedendaagse Rusland en vertelde hij ook over zijn ontwikkeling als schrijver.
30-nov-2015: Dr. Wies van Leeuwen: De architect Pierre Cuypers.
Wies van Leeuwen is architectuurhistoricus en was tot einde 2015 als beleidsmedewerker cultuurhistorie verbonden aan de provincie Noord-Brabant. Aan de hand van beelden uit zijn recent verschenen boek ‘Pierre Cuypers’ besprak hij voor de pauze diverse gebouwen zoals het Rijksmuseum en de Lambertuskerk in Veghel in de context van Cuypers leven. Van Leeuwen promoveerde in 1995 op het restauratiewerk van Cuypers en schreef ook diens biografie. Na de pauze besprak Van Leeuwen de architectuur en een mogelijk hergebruik van diverse katholieke kerken in Noord-Brabant, waarvan er momenteel vele gesloten dreigen te worden of reeds zijn gesloten.
19-okt-2015: Drs. Peter Thoben: De vrouw in de geschiedenis van de beeldende kunst.
Een onuitputtelijk thema. Vrouwen werden afgebeeld in een bijbelse context, als mythologische figuren, als inspirerende muzen, als kenau of als femmes fatales. Thoben gaf aan de hand van uitgebreid beeldmateriaal inzicht in velerlei opvallend verschillende weergaven van eenzelfde thema gedurende vele eeuwen en stromingen in de beeldende kunst. Een veelzijdige reis langs vele boeiende vrouwenbeelden.
14-sept-2015: Drs. Peter van Overbruggen: Vincent van Gogh in Brabant.
Een drukbezochte lezing in het museum Jan Heestershuis, georganiseerd in samenwerking met conservator Corine Molenaar. Hij vertelde over Vincent van Gogh, diens relatie met Brabant en het werk uit de Nuenense tijd. Staande in het paviljoen tussen diverse schilderijen van wevers van Jan Heesters, vergeleek Van Overbruggen die met Vincents wevers. De schoonheid van Brabant was voor beiden een bron van inspiratie. Ook ging hij in op de wederwaardigheden die Van Gogh ervoer met zijn familie in de Nuenense pastorie en zijn ervaringen met de bewoners van Nuenen.
8-jun-2015: NRC-criticus en kenner van de Franse literatuur Margot Dijkgraaf: Hella Haasse.
Voor de pauze besprak ze het leven en de boeken van Hella Haasse, over wie ze in 2014 het boek ‘Spiegelbeeld en schaduwspel’ schreef na meer dan honderd gesprekken met ‘de Grande Dame’ van de Nederlandse literatuur. Na de pauze ging ze in op ‘Onderworpen’, de pas verschenen roman van Michel Houellebecq, provocateur maar tevens een van de grootste Franse schrijvers van dit moment. Ze maakte hierbij ook een link naar de aanslagen op Charlie Hebdo, begin dit jaar. Eerder had ze Houellebecq meermalen geïnterviewd en over zijn oeuvre geschreven.
9-mrt-2015: Dr. Gé Vaartjes: Leven en werk van Herman de Man.
De handel en wandel van deze begaafde, tegenstrijdige, eigenzinnige en temperamentvolle journalist en schrijver leken wel te passen in een ware schelmenroman. Al vroeg waarschuwde De Man voor het gevaar van het Duitse Nationaal-Socialisme, maar zijn protest werd niet gehoord. Vaartjes bracht De Man welsprekend en fascinerend voor het voetlicht, daarbij ondersteund door een interessante beeld- en filmpresentatie. Ook besteedde Vaartjes aandacht aan de relatie tussen Jan Heesters en Herman en Eva de Man, met name tijdens WO II.
24-nov-2014: Dr. Charles de Mooij: De geschiedenis van het Bossche Gouvernementsgebouw en zijn bewoners.
In dat gebouw zetelt thans het Noordbrabants Museum. Na de pauze vertelde de directeur van het Noordbrabants Museum, dr. Charles de Mooij over zijn reizen naar en ervaringen met diverse musea, verspreid over de hele wereld, in het kader van zijn missie om werk van Jeroen Bosch naar ’s-Hertogenbosch te halen ten behoeve van de Bosch-tentoonstelling in het Bosch-jaar 2016. Tevens gaf hij uitleg over het restauratie-project van de werken van Bosch, dat daarmee samenhangt.
13-nov-2014: Dr. Lex van de Haterd: De vriendschap tussen Hendrik Wiegersma en Jan Engelman.
Met name bij de introductie van de schilderende arts Wiegersma in de nationale kunstwereld speelde de dichter en kunstcriticus Jan Engelman een belangrijke rol. Begin jaren zestig kwam er plots een einde aan hun warme vriendschap. Omdat Van de Haterd ook beider kunstcollecties uitgebreid besprak en liet zien, werd het publiek getrakteerd op een breed panorama van kunstenaars en hun werk ten tijde van het interbellum. De spreker fungeerde dat jaar ook als gastconservator van de expositie van beider kunstverzamelingen in Museum De Wieger in Deurne.
12-mei-2014: Dr. Fernand van Gompel: Leven en werk van Jakob Smits.
Een lezing over het leven en werk van de in Nederland geboren schilder Jakob Smits, die in het Belgische Moll werkzaam was en zich daar tot Belg liet naturaliseren. Voor deze gelegenheid kozen we voor het paviljoen van Museum Jan Heestershuis als plaats van handeling. Van Gompel sprak daar temidden van een aantal grote schilderijen van Smits, die het grootste deel van zijn leven in Moll schilderde en daar ook maatschappelijk actief was. Van Gompel, die diverse publicaties over Smits op zijn naam heeft staan, vertelde op betrokken wijze over het bewogen leven van Jakob Smits, waarvan ook de het publiek omringende schilderijen getuigden.
10-feb-2014: Frans Ellenbroek: Natuur in relatie tot de kunsten.
De heer Ellenbroek is directeur van het Natuurmuseum Brabant in Tilburg. Als bioloog en beeldend kunstenaar heeft hij zijn belangstelling voor de evolutiebiologie en het menselijk gedrag gekoppeld aan zijn interesse voor kunst. Hij lichtte zijn boek De biologische evolutie van de kunsten toe en liet met diverse voorbeelden van dieren- en mensengedrag zien hoe we meer inzicht in de essentie van onze relatie met de kunsten kunnen krijgen.
2-dec-2013: Jan Brokken: Het boek De vergelding
Jan Brokken publiceerde begin 2013 zijn boek De vergelding. Het bleek van meet af aan een bestseller. Brokken lichtte op welsprekende wijze toe hoe een sabotagedaad tijdens de bezetting in Rhoon, het dorp waar hij opgroeide, tot verschrikkelijke represailles leidde en hoe de inwoners op verschillende manieren reageerden, uit angst, eigenbelang, naastenliefde, eerzucht of armoede. Ook gaf hij inzicht in het vele researchwerk voor het boek. Brokken oordeelt niet, maar reconstrueert helder. Na de pauze ging Brokken uitvoerig in op de vele vragen van het zeer geïnteresseerde publiek.
30-sept-2013: Wim Daniëls: Nederlands, Vlaams en Brabantse dialecten
Het Napoleonskerkje kon maar ternauwernood het grote aantal bezoekers plaats bieden voor de lezing van de, mede door zijn TV-optredens, zeer populaire Wim Daniëls. In de pauze signeerde hij vele exemplaren van zijn nieuwste boek Genoeg is gnoeg. Voor de pauze kwam hij met diverse hilarische autobiografische jeugdverhalen en behandelde hij de herkomst van diverse woorden. Na de pauze sprak hij over verleden en toekomst van het Brabants dialect en het Fries. Voorts beantwoordde hij met veel humor diverse vragen.
13-juni-2013: Winy Maas: De Glazen Boerderij
Vanwege de overweldigende belangstelling voor Maas week de Stichting Vrienden bij wijze van uitzondering uit naar de Blauwe Zaal van ’t Spectrum, die de tweehonderd bezoekers kon herbergen. In deze middagsessie gaf Maas een vlotte en fascinerende uiteenzetting over de voorgeschiedenis, de bouw en bijzondere aspecten van ‘zijn’ Glazen Boerderij, die vijf maanden eerder op de Schijndelse Markt in gebruik was genomen. Hij ging ook in op diverse, soms kritische vragen en gaf tevens een toelichting op een nieuw, soortgelijk project in de PC Hooftstraat in Amsterdam. Het Museum Jan Heestershuis en Heemkundekring Schijndel droegen bij aan de organisatie. Na afloop vond in het museum de presentatie plaats van het boek De Glazen Boerderij van de hand van Gerard Buenen.
18-feb-2013: Joke Linders en Janneke van der Veer: Han G. Hoekstra
De spreeksters schreven samen een biografie van dichter en journalist Han G. Hoekstra. Hij vormde als medewerker van Het Parool samen met Annie M.G. Scmidt en Simon Carmiggelt het journalistencabaret De Inktvis. In hun lezing vertelden Linders en Van der Veer om beurten uitgebreid over het bewogen leven van Hoekstra, die in 1972 voor zijn poëtisch oeuvre de Constantijn Huygensprijs heeft ontvangen. Tevens droegen ze enkele gedichten van hem voor en gingen ze op diverse vragen in.
12-nov-2012: Dr. Fiona Zachariasse-Cawley: Het nieuwe Noordbrabants Museum
Mevrouw Zachariasse is hoofd collectie, educatie en presentatie van het Noordbrabants Museum in ‘s-Hertogenbosch. Aan de hand van beelden op het scherm ging zij niet alleen in op de historie van het museum, maar ook op de plannen voor de toekomst en alles wat het vernieuwd museum met zich meebrengt, en dat is veel! Via een film maakten de bezoekers van de lezing een virtuele rondgang door het nieuwe museum en kregen ze ook een indruk van het nieuwe museumkwartier. Het sterk vergrote museum wordt voorjaar 2013 heropend en staat momenteel volop in de publiciteit. Allerlei vragen uit het publiek over het nieuwe museum beantwoordde mevrouw Zachariasse met grote deskundigheid.
1-okt-2012: Roel Houwink: Blauwdruk van de internationale kunst- en antiekhandel
Roel Houwink raakte, na enige jaren studie politieke wetenschappen, verzeild in de kunst- en antiekhandel. Met een start als antiquair in Epe, vestigt hij zich daarna begin jaren zeventig in de Spiegelstraat in Amsterdam en staat in die jaren ook op de Antiekbeurs in Delft. In de jaren tachtig verhuist hij als handelaar naar Frankrijk. Sinds een aantal jaren is hij terug in Nederland maar is niet meer actief in de handel. Wel treedt hij nog op als taxateur. Ook is hij regelmatig keurmeester bij grote kunst- en antiekbeurzen; de meest recente daarvan was de Art & Antiques Fair in het Autotron te Rosmalen, april dit jaar. Op 1 oktober heeft de heer Houwink ons in zijn lezing meegenomen achter de schermen van de kunst- en antiekhandel.
14-mei-2012: Marie-Christine Walraven: Schilderkunst van de Haagse School
Marie Christine Walraven studeerde kunstbeschouwing en kunstgeschiedenis in Leiden. Van haar hand verschenen artikelen en boeken over kunst, o.a. over Harrie Gerritz en Jan Roëde. Als freelance kunsthistorica verzorgt zij lezingen over uiteenlopende thema’s, waarbij zij zeer bevlogen en inspirerend de kunst dichter bij de mensen wil brengen. Op deze avond heeft zij De Haagse School en de belangrijkste representanten daarvan behandeld.
5-mrt-2012: Krzystof Dobrowolski: Motieven en symbolen in de (schilder)kunst
Met studies aan de universiteiten van Amsterdam, Parijs en Krakau is Krzysztof Dobrowolski-Onclin (1979 Lodz, Polen) cum laude afgestudeerd in de kunstgeschiedenis en Franse letterkunde. Sinds 2006 geeft hij cursussen en lezingen over kunstgeschiedenis. Op 5 maart heeft de heer Dobrowolski voor ons een avond met lichtbeelden verzorgd over iconografie: de diepere betekenis van het onderwerp en/of van de details van een kunstwerk. Uitgangspunt bij zijn lezing was de stelling dat om een kunstwerk naar waarde te kunnen schatten, beoordeling van de stijl en bekoring door de esthetiek meestal niet voldoende zijn; kennis van afgebeelde thema’s, motieven en symbolische elementen vormt een essentieel onderdeel van een kunstwerk en is van belang voor de appreciatie en waardering van het werk.
28-nov-2011: Jan Brokken: Baltische kunstenaars
Begonnen als journalist, onder andere bij de Haagse Post, heeft domineeszoon Jan Brokken zich ontwikkeld tot een schrijver met 24 boeken op zijn naam. Tussen 1987 en 2002 woonde en reisde hij in het buitenland. Hij schreef diverse reisverhalen, novellen en romans, zoals De blinde passagiers, De droevige kampioen en Voel maar. Ook wijdde hij beschouwingen aan met name Franse schrijvers (Zoals Frankrijk was). Het boek Mijn kleine waanzin is zijn autobiografie. Ook schreef hij een paar boeken over het schrijven zelf (o.a. De wil en de weg). In zijn facinerende boek Baltische zielen (2010) combineert Brokken de neerslag van zijn bezoeken aan Estland, Letland en Litouwen met de vaak tragische levensverhalen van diverse bekende Baltische kunstenaars. Op verzoek van de Stichting heeft hij de nadruk gelegd op de beeldende kunstenaars uit dit boek Baltische zielen, te weten Mark Rothko, Chaim Soutine, Jacob Lipchitz en M.K. Ciurlionis. Bij aanvang en in de pauze werden enkele stukken van de eveneens in Baltische zielen belichtte toonkunstenaar Arvo Pärt ten gehore gebracht door pianist Hans Roosenboom.
3-okt-2011: Frits Abrahams: Het schrijven van columns
Frits Abrahams, geboren in Nijmegen en opgegroeid in Venlo, was redacteur van de Volkskrant, Vrij Nederland en NRC Handelsblad. Sinds dertien jaar schrijft hij dagelijks op de achterpagina van NRC Handelsblad een veelgelezen en veelgeprezen column. Hij is een van de beste columnisten van Nederland. Zijn onderwerpen beslaan een breed terrein, met name bespreekt hij literatuur, schilderkunst, politiek, sport, het dagelijks leven in Nederland en niet te vergeten katten. Hij beheerst een stilistisch uitgebalanceerde schrijftechniek. Na een verhandeling over zijn columns is hij na de pauze ingegaan op de vriendschap tussen Gerard Reve en Simon Carmiggelt. Zijn interviews en columns zijn gebundeld in diverse boeken. Zijn laatste bundel columns Ben je onze trouwdag vergeten was in de pauze te koop voor de Vriendenprijs van € 8,- en werd door hem desgewenst gesigneerd.
16-apr-2011: Eva Rovers: Helene Kröller-Muller
Eva Rovers studeerde van 1997 tot 2002 kunstgeschiedenis, kunstbeleid en kunstmanagement aan de Universiteit van Utrecht. Als wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit van Groningen organiseerde ze in 2008 een symposium over het verzamelen van kunst. Vanaf 2006 kreeg ze inzage in archieven rond de persoon van Helene Kröller-Muller, met name in de interessante briefwisseling met haar vriend Sam van Deventer. Het onderzoek van Eva Rovers resulteerde eind 2010 in een “doorwrochte” (NRC Handelsblad) biografie over deze boeiende persoonlijkheid, die met haar grote verzameling Van Gogh’s de basis legde voor het bekende museum Kröller-Muller op de Veluwe. Eva Rovers promoveerde tevens op dit proefschrift, dat De Volkskrant betitelde als een meeslepend levensverhaal van een intrigerend karakter. Dr. Eva Rovers is in de lezing, ondersteund door lichtbeelden, ingegaan op het leven van mevrouw Kröller-Muller en haar passie voor het verzamelen van kunst. In de pauze heeft ze een aantal, door de bezoekers aangekochte biografieën, gesigneerd.
14-mrt-2011: Sjierd van de Zee: Chagall, zijn leven en zijn kunst
Sjirk van der Zee studeerde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, daarna aan de Boston University bij Eli Wiesel en in Jeruzalem bij Prof. Dr. David Flusser. Sinds 1966 is hij predikant in de Nederlandse Hervormde kerk, onder andere in Helvoirt en Oosterhout. Inmiddels is hij emeritus. Sjirk van der Zee was betrokken bij de restauratie van de Synagoge te Sighet in Roemenië, de geboortestad van zijn vriend Elie Wiesel, winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede in 1986. Hij was voorzitter van de Raad voor de verhouding van Kerk en Israël. Als legerpredikant in Duitsland, maakte hij een studie van de Shoah. Hij is voorzitter van de Vereniging van Vrienden van de Synagoge in Breda. Ds. van der Zee is ingegaan op het leven van Chagall en de Joodse achtergrond van de kunstenaar. Verder heeft hij aan de hand van lichtbeelden zeventien schilderijen van Chagall die de kerncollectie uitmaken van het Museum te Nice, in de lezing uitgebreid toegelicht. Deze schilderijen zijn gebaseerd op Genesis, Exodus en het Hooglied en werden geschilderd tussen 1954 en 1967.
29-nov-2010: Jacques Janssen: Dante Alighieri in de beeldende kunst
De lezing is verzorgd door Prof. Dr. Jacques Jansen, tot zijn pensionering in 2009 hoogleraar cultuur- en godsdienstpsychologie aan de universiteit van Nijmegen. Hoewel zijn belangstelling voor De Goddelijke Komedie van Dante al op jonge leeftijd werd gewekt, ging hij er zich pas decennia later in verdiepen. De KRO vroeg hem in 1996 De Goddelijke Komedie van Dante voor de radio voor te lezen. Toen bleek dat er geen geschikte vertaling voorhanden was, begon hij zelf het boek te vertalen. Zijn boek “Dante Alighieri. Mijn Komedie Deel I- Hel”, verscheen in 1999 bij de uitgeverij SUN; vertaald, ingeleid en geannoteerd door Jacques Jansen en verrijkt met prachtige illustraties. Momenteel werkt hij aan de vertaling van Deel II van de Goddelijke Komedie: Paradijs. In de lezing is hij, aan de hand van lichtbeelden, ingegaan op de invloed die het boek van Dante Alighieri (1265 -1321) heeft gehad op de beeldende kunst in de loop der eeuwen.
4-okt-2010: Seth Gaaikema: Rondom taal
De lezing is verzorgd door de bekende cabaretier Seth Gaaikema die al jarenlang in onze gemeente woonachtig is. Deze veelzijdige taalkunstenaar schreef conferences en musicals en van zijn hand verscheen een aantal dichtbundels. Voor diverse andere theaterproducties zoals bijvoorbeeld Les Misérables verzorgde hij de Nederlandse teksten. Zijn nieuwe jubileumshow ‘Het mooiste komt nog !’ is recent van start gegaan. De heer Gaaikema heeft voor ons een causerie gehouden, waarbij taal in zijn vele verschijningsvormen centraal stond. Tevens ging hij in op de poëzie van Heine en haalde hij met veel relativerende humor diverse jeugdherinneringen op. In de pauze was zijn bundel “Verliefd & verloren” (vrij naar Heinrich Heine) te koop.
13-apr-2010: Peter van den Borne: Magisch Realisme en kleurgebruik
De lezing is verzorgd door Peter van den Borne uit Eersel. Deze professionele kunstenaar beoefent als fijnschilder met succes zowel het modern als magisch realisme. Als magisch realist werd hij op TV bevraagd over de sluiting van het Spanbroek-museum en kon men hem aan het werk zien als schilderdocent temidden van zijn cursisten. In 2003 stelde hij, toen nog semi-professioneel, zijn werk ten toon in het Jan Heestershuis. Hij heeft zich intensief verdiept in schildermaterialen en schildertechnieken. In zijn eigen werk probeert hij zich steeds weer te vernieuwen, met name in het kleurgebruik. In de lezing is hij aan de hand van lichtbeelden van vele schilderijen dieper ingegaan op de ontwikkeling van kleurgebruik in de geschiedenis van de schilderkunst en diverse kleurtheorieën.
8-feb-2010: Jeroen Steenbakkers: H.Marsman: een reis naar de moderniteit
Drs. Jeroen Steenbakkers (1967) is geboren in Schijndel en studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de universiteit van Utrecht. Voor zijn eindscriptie kreeg hij in 1996 de Van Goens-prijs voor jong-wetenschappelijk talent. Hij publiceert regelmatig over literatuur en over onderwijs. Vanaf 1998 geeft hij (drie dagen in de week) les aan het Ludgercollege in Doetinchem. De andere dagen zorgt hij voor zijn drie kinderen. Daarnaast werkt/schrijft hij op die dagen, onder andere aan een nieuwe lesmethode. Jeroen Steenbakkers heeft met de poëzie van Hendrik Marsman als gids, stromingen in de schilderkunst van de twintigste eeuw besproken, met name vlak na de eerste wereldoorlog.
14-dec-2009: John Tenneij: Traditionele Afrikaanse kunst
De traditionele volkskunst, vroeger aangeduid met ‘primitieve kunst’, tegenwoordig ook wel ‘Tribal Art’ genoemd, krijgt een toenemende belangstelling. Terecht, want er zijn vanuit alle continenten prachtige beelden en voorwerpen bewaard gebleven, die met hun bijzondere vormen en vaak mooie patina boeien en iets zeggen over het leven van de volksstammen, die ze maakten. Voor de beste beelden worden prijzen betaald die vergelijkbaar zijn met die voor moderne kunst. Een groot kenner van deze kunst is de heer John Tenneij. Hij maakt er al bijna veertig jaar studie van en verzamelt ook. Na zijn werk als jurist bij de justitiële kinderbescherming handelt hij al ruim tien jaar in traditionele Afrikaanse kunst. Met veel enthousiasme heeft hij verteld, aan de hand van lichtbeelden, over de inspiratiebronnen en de socio-religieuze betekenis van deze Afrikaanse kunst, die ook de moderne, westerse kunst diepgaand beïnvloed heeft. Ook heeft hij enkele fraaie voorbeelden van deze kunst uit zijn eigen collectie getoond. Aan het einde van zijn optreden bood hij de gelegenheid aan de bezoekers hun meegebrachte Afrikaanse kunstvoorwerpen te laten beoordelen.
28-okt-2009: Debby Petter en Hélène Egger: “Ik ben er nog”
65 jaar en enkele dagen na het begin van de bevrijding van Brabant, ingeleid door talloze parachutistenlandingen, heeft de stichting Vrienden een lezing georganiseerd die ons terugvoerde naar die ingrijpende oorlogsjaren. De lezing werd verzorgd door Hélène Egger en haar dochter Debby Petter. Hélène Egger was als Joods meisje in WO II ondergedoken bij de familie Voets in Vorstenbosch. Als enige van het gezin Egger overleefde ze de oorlog en ging na de bevrijding met tegenzin weer terug naar Amsterdam. Dochter Debby Petter schreef het verhaal van haar moeder in eenvoudige, ontroerende woorden op in het boek “Ik ben er nog”. Vanwege de band met de familie Voets werd het boek op 25 april j.l. in boekhandel BLZ ALFABET ten doop gehouden. Daarbij was ook de echtgenoot van de schrijfster, Youp van ’t Hek, aanwezig. Debby Petter genoot al eerder bekendheid vanwege haar TV-optredens, o.a. als lezeres van het NOS- journaal.
23-mrt-2009: Peter Thoben: Schilderkunst in Oost-Brabant en De Kempen
Drs. Peter Thoben gaf een lezing met als titel: Schilderkunst in Oost-Brabant en de Kempen in de periode 1880-1960. De heer Peter Thoben (Nijmegen 1951) heeft na het gymnasium B op het Sint-Canisiuscollege te Nijmegen kunstgeschiedenis en archeologie gestudeerd aan de Radboud Universiteit. In 1980 studeerde hij cum laude af op een doctoraalscriptie over de Nederlandse beeldhouwer August Falise (1875-1936). Sinds 1981 is hij directeur-conservator van Museum Kempenland Eindhoven. Hij organiseerde een groot aantal kunst- en cultuurhistorische tentoonstellingen in zijn eigen museum en als gastconservator in andere musea. In het monumentale boek Museumwaaier Museum Kempenland Eindhoven (2006), uitgegeven ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als directeur-conservator van Museum Kempenland, wordt een vrijwel compleet overzicht van zijn museale activiteiten gegeven. Van zijn hand verschenen vele artikelen en publicaties. Daarnaast vervult hij verschillende bestuurs- en adviesfuncties en is hij lid van culturele verenigingen in Nederland en België.
15-dec-2008: Dr. Theo Hoogbergen: Neogotiek na het herstel van de hiërarchie
Dr. Th. Hoogbergen gaf een lezing met de titel: Neogotiek na het herstel van de kerkelijke hiërarchie. De heer Hoogbergen, geboren ‘s-Hertogenbosch 1926, was 24 jaar rector van het Peellandcollege in Deurne (VWO-HAVO) en zes jaar voorzitter van de Adviesraad Voortgezet Onderwijs. Hij promoveerde in 1991 aan de universiteit van Tilburg op een proefschrift Over geestdrift en bevlogenheid, de geschiedenis van Ons Middelbaar Onderwijs. Hij was lid van de visitatiecommissie van 14 Academies Beeldende Kunst (1996), werkte mee aan de Geschiedenis van Noord-Brabant (1997), was eindredacteur van ‘Hendrik Wiegersma, medicus-pictor’ (1997) en ‘De Muntel I’ (2000). Voorts publiceerde hij samen met Maurice Ackermans Kloosters en Religieus Leven (2002) en samen met Marius de Laat Hendrik de Laat, met de tekenstift geboren (2004). Sinds 1955 is hij recensent van uitgeverij Biblion. Binnenkort verschijnt van hem: Huis vol Symboliek, over de neogotische beschildering van de Nicolaaskerk in Helvoirt (1916-1991).
16 oktober 2008: Meerdere sprekers: Verhalen over en rond Jan Heesters
In het kader van de week “Geschiedenisverhalen” werd door de Stichting een avond georganiseerd in het paviljoen van het museum Jan Heestershuis met verhalen over Jan Heesters, verzorgd door vijf sprekers: Wilma van Giersbergen (afgestudeerd op Jan Heesters), Toos van Tartwijk (oud-buurmeisje van Jan en zus Marie Heesters), Gerard Scholten (oud-burgemeester en initiatiefnemer museum Jan Heestershuis), Piet Goedhart (oud-leerling van Heesters, pastoor in Gemonde en amateur-schilder) en Jos de Regt (vriend van Jan en Maria Heesters). Gespreksleiders waren Paul van den Acker en Jan Geerts.
2-jun-2008: Harry Korst: De besmetting met het veilingvirus
Een boeiende beschouwing werd door de heer Harry Korst gehouden met als titel: De besmetting met het veilingvirus. Veilinghuis Korst was een familiebedrijf. In 1885 hanteerde de overgrootvader van Harry Korst voor het eerst de veilinghamer. In 1970 werd Harry Korst veilingmeester en daarmee trad de vierde generatie Korst aan van het veilinghuis in de Jorisstraat in Den Bosch. Onder zijn leiding is het bedrijf aanzienlijk uitgebreid. Gezien het piekkarakter van de werkzaamheden werden in de drukke weken voorafgaand aan een veiling steeds vrienden en familie ingezet. In 2000 ging het oude familiebedrijf verder onder de naam Korst van der Hoeff veilingen-taxaties, toen medewerker Rob van der Hoeff als vennoot toetrad. Na 5 jaar samenwerken, is de heer Harry Korst met pensioen gegaan en sindsdien voert Rob van der Hoeff zelfstandig het bewind. Na de pauze heeft de heer Korst een selectie uit de door de bezoekers meegebrachte (kunst)voorwerpen besproken en getaxeerd in de trant van het TV-programma “Tussen kunst en kitsch”. Dus brachten bezoekers iets mee waarvan men altijd al wilde weten hoe en wat en bovenal de hamvraag …welke prijs!!
3-mrt-2008: Ger Verhoeven: De mystieke verbeelding van ikonen
De heer Ger Verhoeven gaf een lezing met vele lichtbeelden op twee schermen tegelijk: Ikonen, de mystieke verbeelding van de Byzantijns, Grieks orthodoxe religie. De oudste ikonen en mozaïeken bevinden zich in het Sinaïklooster en Rome, omdat bijna alles in 726 werd vernietigd. Vanaf 843 wordt de oude traditie weer toegestaan en in de 11e en 12e eeuw bloeit de schilder- en mozaïekkunst op een bijzondere wijze. Drs. Ger Verhoeven volgde het gymnasium in Heeswijk, studeerde geschiedenis in Utrecht en kunstgeschiedenis in Nijmegen bij prof. Frits van der Meer en sloot zijn studie af in Rome. Hij is nu 24 jaar actief in het kunstonderwijs en is daarnaast zelfstandig ondernemer in de wereld van kunstreizen.
10-dec-2007: Rob Smolders: De favoriete schilderijen van Rob Smolders
Rob Smolders, woonachtig te Deventer, is kunsthistoricus en werkzaam als kunstcriticus o.a. voor het tijdschrift Kunstbeeld. Daarnaast organiseert hij tentoonstellingen over kunst, momenteel in Winterswijk. Gedurende de jaren 1992 – 2003 was hij directeur van museum De Wieger in Deurne. Zijn essays over de schilderkunst van Hendrik Wiegersma bundelde hij in het boek Want alles is oud. (Ede, 2003). Tijdens de voordracht heeft hij aan de hand van beeldmateriaal de Vrienden kennis laten maken met een dertigtal van zijn favoriete schilderijen, uit de periode van 1880 tot 2007 en toegelicht waarom hij tot deze keuze is gekomen.
17-sep-2007: Martin Ros: Tour door literatuur en geschiedenis
De heer Martin Ros, een flamboyante, erudiete persoonlijkheid, wist de Vrienden uren in de ban te houden met zijn verhalen over enkele favoriete boeken, het Habsburgse vorstenhuis, wielrenners en het oorlogsdrama in Putten. Martin Ros was lange tijd als redacteur bij De Arbeiderspers verantwoordelijk voor vele literaire uitgaven, met name de reeks Privé- domein. Al twintig jaar becommentarieert hij op enthousiasmerende wijze nieuwe boeken op de radio in de Tros-nieuwsshow. Maar behalve een zeer belezen boekenliefhebber is Martin Ros ook schrijver. Hij schreef o.a. over de Habsburgse vorsten, de oorlog tussen Polen en Rusland en over Haïti. Hij liet twee autobiografische geschriften het licht zien en getuigde van zijn passie voor de Tour de France met boeken over zijn Tourhelden, zoals Fausto Coppi.
21-mei-2007: Hans Rikken: Houtsnedes
Hans Rikken publiceert regelmatig over de houtssnedes van diverse Nederlandse en internationaal bekende kunstenaars. Daarnaast is hij gespecialiseerd op het tijdschrift “De Gemeenschap” (1925-1941) waarin vele houtsnedes zijn verschenen. Hij gaf een overzicht van de geschiedenis van de houtsnijkunst aan de hand van uitvoerig lichtbeeldmateriaal. Daarnaast heeft hij extra aandacht besteed aan enkele bekende Vlaamse houtsnij-kunstenaars, in wie hij zich heeft gespecialiseerd, zoals Jozef Cantré (1890-1957) en Frans Masereel (1889-1972).
26-feb-2007: Jan Verweij: Morosofie en de kunst
Jan Verweij studeerde Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam, geschiedenis aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en filosofie aan de Universiteit van Tilburg. Hij was docent Filosofie aan de Universiteit van Amsterdam en is momenteel docent Nederlands, geschiedenis en filosofie aan het Odulphus College te Tilburg. In het voetspoor van Erasmus’ ‘Lof der zotheid’ benaderde hij op lichtvoetige wijze kunst en filosofie. Hij was begonnen met het filosofische gedicht ‘Reis naar Ithaca’. Ook liet hij de bezoekers een komische, praktische puzzle oplossen om aan te tonen hoe men soms anders moet denken om tot nieuwe, originele denkbeelden te kunnen komen.
18-sep-2006: Oek de Jong: Literatuur en schilderkunst
De schrijver Oek de Jong brak door met de roman Opwaaiende zomerjurken en schreef later Cirkel in het gras. Zijn laatste roman, Hokwerda’s kind, uit 2002 oogstte veel succes. Daarnaast is De Jong, die kunstgeschiedenis studeerde, een boeiend schrijver over kunst. Zijn essays over de schilders Vermeer, Rembrandt, Caravaggio en Friedrich werden gebundeld in Een man die in de toekomst springt, bekroond met de Busken Huet prijs. Begin 2006 kwam zijn laatste boek uit: De wonderen van de heilbot, een dagboek, waarin hij bespiegelingen over kunst en literatuur verwerkt. Hij is een schrijver, die een uitgesproken visie heeft op de Nederlandse samenleving. Lezingen geeft hij liefst in interview-vorm. Hij ging uitgebreid in op vragen van Jan Geerts over zijn achtergrond, zijn voorkeur voor bepaalde schilders, verschillen tussen Rembrandt en Vermeer, de moderne romankunst, zijn hang naar en geschriften over mystiek en zijn visie op de Nederlandse samenleving.
15-mei-2006: Nelleke de Laat: Haar werk als schilder en illustrator
De Laat maakt tekeningen, aquarellen en schilderijen. Zij verluchtigde ook vele boeken, o.a. van Cornelis Verhoeven, A.F.Th. van der Heijden, J.H. van de Berg, Ida Gerhardt en van haar echtgenoot Cor Swanenberg. Zij exposeerde haar werk frequent, onder andere twee maal in Museum Kempenland te Eindhoven. In 2004 schreef zij een boek over de filosoof Cornelis Verhoeven, met wie zij jarenlang bevriend was. In haar lezing vertelde ze onderhoudend over haar werk en haar contacten met genoemde schrijvers. Ze vertelde aangrijpend over Ida Gerhardt, die zware laatste jaren meemaakte. Alle bezoekers kregen een kleurenlitho mee naar huis, die deze kunstenares speciaal voor deze gelegenheid had gemaakt!
13-feb-2006: Stef Bugter: Giovan Lorenzo Bernini
De titel van de lezing was: “Giovan Lorenzo Bernini, homo universalis en exponent van het barokke Rome.” Er werd aandacht besteed aan de plaats van Bernini in de geschiedenis van de Barok. Aan de hand van veel beeldmateriaal, vooral van werk in Rome, verduidelijkte de heer Bugter het werk van deze kunstenaar. Dr. Stef Bugter (1939) studeerde klassieke talen en letterkunde aan de Radboud Universiteit te Nijmegen en promoveerde aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Tijdens en na een loopbaan als docent Latijn, Grieks en Antieke geschiedenis organiseerde en leidde hij tientallen reizen naar Rome en andere belangrijke kunstcentra in Italië. Hij gaf cursussen Italiaans en talloze lezingen over Rome. Momenteel werkt hij aan het verslag van zijn voettocht naar Rome (2004).
28-nov-2005: José van Kasteren: Het Impressionisme
De titel van de lezing was: “Impressionisme: de brug tussen de klassieke en de abstracte schilderkunst”. José van Kasteren, tevens Vriend van onze stichting, houdt zich al decennia lang met kunst bezig en heeft zich via cursussen en zelfstudie tot een connaisseur ontwikkeld. Zij schetste aan de hand van lichtbeelden achtergronden van schilders als Seurat, Monet, Gauguin, Cézanne, Van Gogh, Israëls, etc.. Voor vele bewonderaars van het Impressionisme was deze lezing een welkome verdieping.
12-sep-2005: Leon van Liebergen: Religieuze kunst
Dr. Leon van Liebergen gaf een lezing onder de titel: “Met de heiligen het jaar rond”.
Tegenwoordig gaan we met een CAO het jaar rond, vroeger was dat anders, zo stelde de heer Van Liebergen, de directeur van het Museum Voor Religieuze Kunst in Uden. Hij verduidelijkte vele heiligenbeelden en vertelde op humoristische wijze over de verrassende achtergronden en historische wederwaardigheden van die beelden. Hij had enige ‘heilige boontjes’ meegebracht. Zijn museum staat momenteel extra in de aandacht van het publiek vanwege de expositie van beelden uit het Rijksmuseum. De lezing werd ondersteund worden met een diaserie. De zaterdag en zondag voorafgaand aan de lezing waren Open Monumenten Dagen. Deze stonden dit jaar in het teken van religieus erfgoed.
23-mei-2005: José Boyens: Schijndelse beeldenroute
Dit keer maakten we een uitstapje naar de wereld van de beeldhouwkunst: Schijndel heeft op dit gebied naam gemaakt en een naam hoog te houden! De lezing over o.a. de Schijndelse beeldenroute werd gegeven door dr. José Boyens. Mevrouw Boyens is gepromoveerd op de beeldhouwer Oscar Jespers en geldt sinds jaar en dag als een groot deskundige op het gebied van de beeldhouwkunst in Nederland en Vlaanderen. Ze heeft vele publicaties op haar naam staan. In haar lezing behandelde ze bekende kunstenaars als Nic Jonk, Theresia van der Pant, Piet Slegers, Charlotte van Pallandt en anderen. Ook Jespers, Brancusi, Modigliani en andere internationale beeldhouwers kwamen aan bod.
24-nov-2004: Wilma van Giersbergen: De jonge Jan Heesters
In de 4e en tevens laatste lezing van de Interbellum-cyclus 2004 kwam Jan Heesters aan bod. Dr. Wilma van Giersbergen verzorgde deze lezing en schetste een beeld van het vroege werk van Heesters en gaf uitleg over de studies die hij aan diverse academies volgde, geïllustreerd met digitale beelden. De kunsthistorica Wilma van Giersbergen promoveerde in 2003 op de tekendocent van Vincent van Gogh, Huijsmans. Eind jaren tachtig schreef zij haar doctoraalscriptie over het werk van Jan Heesters. Bij dit onderzoek inventariseerde en beschreef zij meer dan 300 schilderijen, deels uit particulier bezit en deels uit de collectie van het Jan Heestershuis.
20-sep-2004: Lex van de Haterd: Tijdschrift De Gemeenschap 1925-1941
In het kader van de lezingen-cyclus over het Interbellum (1918 – 1940) gaf de heer Van de Haterd een lezing over het tijdschrift De Gemeenschap. In dit tijdschrift hebben jonge schrijvers en beeldende kunstenaars met thans grote namen een vernieuwing teweeg gebracht binnen het katholieke culturele leven tijdens het Interbellum. In dit verband kunnen o.a. worden genoemd Bordewijk, Anton van Duinkerken, Charles Eyck, Joep Nicolas en Gerrit Rietveld. Van de Haterd is neerlandicus en publicist. Op 4 september verscheen een kloek en rijk geïllustreerd boek van Van de Haterd over De Gemeenschap met de titel ‘Om hart en vurigheid’. In 2008 is hij gepromoveerd over de beeldvorming rond De Gemeenschap.
17-mei-2004: Cees Slegers: Antoon Coolen in het Interbellum
Dit jaar werd het Interbellum vanuit verschillende gezichtspunten belicht: geschiedkundig, kunsthistorisch en literair. De tweede lezing in dit kader werd gegeven door dr. Cees Slegers. De heer Slegers is in 2001 gepromoveerd op een biografie van Antoon Coolen. Zijn belangrijkste werken schreef Coolen in de jaren dertig van de vorige eeuw. Nationaal en internationaal had Antoon Coolen enorm succes met zijn romans. Een deel van de voordracht ging over het Tsjechisch avontuur van Coolen dat hij vastlegde in zijn boek “Tsjechische suite”. Slegers gaf ook een overzicht van het leven van deze schrijver. De vondst van een tiental kunstwerken waarvan in onze Vriendenbrief (jrg 2 no 4 december 2003) melding werd gemaakt, was op deze avond ook te bezichtigen.
16-feb-2004: Josine van Klaveren: Albert Kuijle
De eerste lezing in het kader van de cyclus over het Interbellum werd gegeven door drs. Josien van Klaveren. Zij studeerde Algemene Cultuurwetenschappen. De voordracht ging over de turbulente historische en cultuurhistorische ontwikkelingen voor en na de 1e wereldoorlog, die ten grondslag lagen aan de afschuw waarmee de jongeren naar hun eigen tijd na 1918 keken. Ze liet enkele muziekopnames horen, die daarvan een weerslag vormden. Deze ontwikkelingen speelden een wezenlijke rol in het leven en werk van kunstenaars zoals Albert Kuijle. Vooral aan deze schrijver besteedde mevrouw Van Klaveren veel aandacht na de pauze.
5-nov-2003: Antoine Bodar: Schilderkunst en religie
Deze lezing werd verzorgd door Dr. Antoine Bodar, Plebaan van de Sint Jan in ‘s-Hertogenbosch. De heer Bodar studeerde theologie, filosofie, kunstgeschiedenis en literatuur aan verschillende universiteiten. Hij doceerde kunstgeschiedenis en esthetica aan de universiteit van Leiden. Hij is bekend van zijn vele optredens op radio en televisie en had ook een eigen TV-programma: “Eeuwig gaat voor ogenblik”. Hij gaf een overzicht van diverse religieuze kunststromingen in de loop der eeuwen en ging ook in op de belangrijke functies die deze kunst had voor de gelovigen.
10-mrt-2003: Jan van Laarhoven: Wortels van de 20e eeuwse schilderkunst in Brabant
Op deze avond gaf de heer Van Laarhoven een lezing over de wortels van de 20e eeuwse schilderkunst in Brabant. Hij was sinds 2000 directeur van het Noordbrabants Museum. Na zijn studie kunstgeschiedenis (1976) is hij directeur geweest van verschillende musea. Hij heeft publicaties over diverse kunstenaars op zijn naam staan. Begonnen met de tijd van Jeroen Bosch nam hij de bezoekers via vele Brabantse en Vlaamse schilders en stromingen mee naar de kunst in de 20e eeuw. Beelden van schilderijen ondersteunden zijn betoog.
25-nov-2002: Jos van Extel: Schilderijen worden opnieuw tot leven gewekt
De allereerste lezing, door de stichting Vrienden van Museum Jan Heestershuis georganiseerd in het architectenkerkje, voormalig bloemenkerkje en nog voormaliger hervormd Lodewijkkerkje, werd gegeven door de heer Jos van Extel. Hij is gespecialiseerd in het restaureren van schilderijen. In een met vele beelden verluchtigde lezing ging hij in op de vele fasen van het restauratiewerk van schilderijen, onder meer het bedoeken en retoucheren.